Czy nowelizacja ustawy o PIP ma zmienić definicję stosunku pracy?
Takie stwierdzenie nie padło w wywiadzie z p. Marcinem Staneckim, Głównym Inspektorem Pracy, który to wywiad został opublikowany na portalu Money.pl. (Źródło)
Z treści tego wywiadu wynika nawet, że Główny Inspektor Pracy wprost powiedział, że nowelizacja ustawy o PIP nie będzie zmieniać Kodeksu pracy.
- Projekt zmian opracowywany w GIP ma wprowadzić prawo inspektora PIP do wydania decyzji nakazującej przekształcenie umowy cywilnoprawnej, zawartej w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy, w umowę o pracę.
- Główny Inspektor Pracy zapowiedział, że zmiany w zawartej w Kodeksie pracy definicji stosunku pracy zostaną ewentualnie wprowadzone przy wdrażaniu do polskiego porządku prawnego tzw. dyrektywy o pracy platformowej.
(O tej dyrektywie pisaliśmy już w naszych tutaj).
Co zatem zapowiedział Główny Inspektor Pracy?
- Potwierdził, że GIP kończy już pracę nad projektem ustawy nowelizującej ustawę o PIP.
- Zakłada, że projekt ten zostanie wniesiony do Sejmu RP przez MRPiPS (PIP nie posiada bowiem inicjatywy ustawodawczej). Liczy też na poparcie projektowanych zmian przez Marszałka Sejmu i Radę Ochrony Pracy.
- Potwierdził, że w projekcie będzie zaproponowane wprowadzenie środka prawnego jakim będzie nakaz wydany przez inspektora PIP, w wyniku którego obowiązkowe będzie przekształcenie samozatrudnienia czy umowy cywilnoprawnej – zawartych w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy – w umowę o pracę.
- Potwierdził, że można będzie odwołać się od takiego nakazu.
Główny Inspektor Pracy wyjaśnił też, w jakich przypadkach inspektorzy PIP będą korzystać z nowego uprawnienia oraz zapewnił, że nie będzie ono służyło pogorszeniu sytuacji osób pracujących, ani nie będzie ingerować w zasadę swobody umów.
Skorzystanie przez inspektora PIP z nowego uprawnienia miało miejsce:
- przede wszystkim w wyniku skargi,
- w sytuacji nadużywania prawa i wykorzystywania osób wykonujących pracę przez podmiot ją zlecający.
Główny Inspektor Pracy zapowiedział też, że:
- przy ocenie danej sytuacji inspektorzy PIP będą się kierować doświadczeniem zawodowym i życiowym,
- nie będą „na siłę” zmieniać wszystkich umów cywilnoprawnych,
- wiedzą, że umowy cywilnoprawne zawierane np. przez studentów, emerytów czy rencistów są dla nich korzystne i w takiej sytuacji nie będą w nie ingerować,
- inspektorzy PIP nie będą ingerować także wtedy, gdy osoby o wysokich i pożądanych na rynku kwalifikacjach, same podyktowały warunki zatrudnienia i wybrały jego formę najkorzystniejszą dla siebie.
Główny Inspektor Pracy podał też termin, w którym zmiany w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy realnie mogłyby wejść w życie.
- Nie będzie to 1 stycznia 2025 r. – tylko termin późniejszy.
- Jest planowane, że pod koniec września br. projekt zmian zostanie przedstawiony Radzie Ochrony Pracy.
- Planowane jest również, że w proces legislacyjny zostanie zaangażowana Rada Dialogu Społecznego.
- Dopiero po przedyskutowaniu projektu nowelizacji na forum w/w gremiów i skorygowaniu wszelkich ewentualnych wątpliwości – projekt ten wejdzie w tryb prac legislacyjnych.
Ponadto:
Główny Inspektor Pracy podzielił się refleksją, że jakkolwiek prawo do wydawania nakazu zmieni na korzyść pozycję inspektora PIP, w tym także przed sądem, w razie ewentualnego sporu o ustalenie istnienia stosunku pracy – to żeby nakaz był faktycznie skuteczny (jak się wydaje chodziło o to, że w mniejszym zakresie podważalny) trzeba by zmienić także definicję stosunku pracy zawartą w artykule 22. Kodeksu pracy.
W wywiadzie zostały też przedstawione były przemyślenia na temat tego, jaka definicja stosunku pracy ułatwiłaby PIP kontrolę. A więc taki cel spełniłaby definicja stosunku pracy:
- bardziej jednoznaczna i zrozumiała dla wszystkich stron: pracodawcy, potencjalnego pracownika i dla inspektora PIP,
- wskazująca kryteria stosunkowo łatwe do wykazania (gdyby zaistniały), takie jak: podporządkowanie, czyli możliwość wydawania poleceń i decydowania o miejscu i czasie pracy,
- najlepiej gdyby definicja stosunku pracy składała się z sześciu czy siedmiu przesłanek opartych na orzecznictwie,
- jeżeli byłyby spełnione na przykład cztery takie przesłanki, wtedy inspektor PIP wydawałby decyzję (tj. nakaz przekształcenia dotychczasowego stosunku prawnego w stosunek pracy).
Na pytanie jakie przesłanki są wskazywane w orzecznictwie – Główny Inspektor Pracy wymienił wspomniane wcześniej podporządkowanie, decydowanie przez pracodawcę o: miejscu pracy, wysokości wynagrodzenia, kontrahentach, wizerunku, ubraniu czy narzędziach do pracy. Podkreślił natomiast, że chodzi o umowy cywilnoprawne, które są zawarte w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy.
Pigułkę wiedzy o skutkach wprowadzonych zmian oraz o nadchodzących nowych regulacjach – otrzymacie Państwo w trakcie 49-edycji Ogólnopolskiego Kongresu Prawa Pracy, który odbędzie się 24 i 25 października br.
Zapraszamy do zapoznania się z programem Konferencji oraz Warsztatów i do dołączenia do grona uczestników: https://ogolnopolskikongresprawapracy.pl/
Zapraszamy również do udziału w organizowanych przez nas szkoleniach i skorzystania z wakacyjnej promocji.
https://www.mostwanted.edu.pl/e-szkolenia/
Zachęcamy też do lektury Bloga: