Powierzenie innej pracy na 3 miesiące w roku. Zgodnie z art. 42 § 4 Kodeksu pracy, poleceniem służbowym można powierzyć pracownikowi – w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy – inną pracę niż określona w jego umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym.
Nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia i musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika. Powierzenie innej pracy w tym trybie nie musi być dokonane na piśmie ani zawierać uzasadnienia (co potwierdził wyrok Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 2017 r. I PK 345/16).
Jak należy rozumieć pojęcie „kwalifikacji”? Sąd Najwyższy (w postanowieniu z 13 listopada 2019 r. III PK 208/18), wyjaśnił, że w takim przypadku nie można jednostronnie powierzyć pracownikowi wykwalifikowanemu pracy niewymagającej żadnych kwalifikacji. Pracą odpowiednią do kwalifikacji pracownika jest praca, która ich nie przekracza, ale też przy której te kwalifikacje znajdą zastosowanie, choć niekoniecznie w pełnym zakresie. Pod pojęciem kwalifikacji, o jakich mowa w art. 42 § 4 Kodeksu pracy, należy rozumieć nie tylko przygotowanie zawodowe pracownika, jego formalne wykształcenie, zdobyte doświadczenie zawodowe i potrzebne umiejętności, ale także właściwości psychofizyczne, predyspozycje psychiczne oraz zdolność do wykonywania powierzonych czynności z punktu widzenia zdrowia fizycznego. Czy zatem, na podstawie art. 42 § 4 Kodeksu pracy w żadnym przypadku nie można powierzyć pracownikowi pracy niewymagającą w ogóle kwalifikacji zawodowych? Może to mieć miejsce tylko w wyjątkowych okolicznościach. Jak orzekł Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 5 lipca 2018 r. (III APa 22/18) – tylko gdyby wystąpiły uzasadnione (względami organizacyjnymi, technologicznymi lub ekonomicznymi) potrzeby pracodawcy. W sytuacji gdyby takie przesłanki nie wystąpiły – powierzenie pracy niewymagającej żadnych kwalifikacji naruszyłoby godność pracownika.
Czy na podstawie art. 42 § 4 Kodeksu pracy można zmienić miejsce pracy pracownika? Nie. Potwierdziła to PIP. W trybie art. 42 § 4 k.p. nie jest dopuszczalne dokonywanie zmiany miejsca pracy czy wymiaru czasu pracy (K. Pietruszyńska–Jarosz, Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2020/4/43).
Czy art. 42 § 4 Kodeksu pracy może być stosowany wobec pracownika zatrudnionego na zastępstwo? Nie. Mimo że formalnie ustawodawca nie wyłączył stosowania art. 42 § 4 k.p. w stosunku do pracowników zatrudnionych na zastępstwo, to w praktyce należałoby wykluczyć możliwość powierzenia innej pracy pracownikowi zatrudnionemu na zastępstwo. (…) Takie działanie pracodawcy stałoby bowiem w sprzeczności z celem, jakiemu ma służyć umowa na zastępstwo. Oznaczałoby, że dalsze zatrudnianie pracownika na podstawie umowy na zastępstwo jest nieuzasadnione (K. Pietruszyńska, Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2015/7/43).
Co się stanie, jeżeli upłynęły 3 miesiące a pracownik nadal wykonuje inną pracę, która została mu powierzona i nie otrzymał ani porozumienia, ani wypowiedzenia zmieniającego? Jeżeli po upływie trzymiesięcznego okresu, o którym mowa w art. 42 § 4 Kodeksu pracy, pracownik nadal wykonuje obowiązki, do których został oddelegowany i stan ten akceptuje, to można przyjąć, że doszło w sposób dorozumiany do zawarcia porozumienia zmieniającego warunki pracy (postanowienie Sądu Najwyższego z 8 października 2019 r. II PK 211/18).
Czy można powierzyć inną pracę na 3 miesiące na koniec jednego roku kalendarzowego i na 3 miesiące od początku kolejnego? Oznacza to w sumie 6 miesięcy pod rząd wykonywania innej pracy niż określona w umowie o pracę, ale tak, jest to dopuszczalne. Sąd Najwyższy doprecyzował jednak, że nie narusza to art. 42 § 4 Kodeksu pracy, ani nie stanowi obejścia prawa, jeżeli tylko wymagają tego usprawiedliwione, obiektywnie istniejące potrzeby pracodawcy (wyrok Sądu Najwyższego z 3 września 2019 r. I PK 105/18).
Zapraszamy do zapisywania się na organizowane przez nas szkolenia, które prowadzą najlepsi eksperci i do skorzystania z naszej Wakacyjnej Promocji:
https://www.mostwanted.edu.pl/
Żeby być cały czas na bieżąco – śledźcie Państwo naszą zakładkę „Aktualności”: