Czy bać się nowych decyzji PIP?

Propozycja rozwiązań uprawniających okręgowego inspektora pracy do wydawania decyzji administracyjnych o przekształceniu umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę (gdyż w trakcie kontroli stwierdzono, że praca jest świadczona w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy) – budzi wiele kontrowersji.

Uwagi mają zarówno organizacje pracodawców, jak i instytucje np. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Czy faktycznie należy się bać kontroli PIP w tym zakresie? Można wyrazić pogląd, że wszystko zależy od ostatecznej redakcji projektowanych przepisów, do których zgłaszane są poważne uwagi.

Co prawda, z deklaracji Głównego Inspektora Pracy – p. Marcina Staneckiego wynika, że – jak się wydaje się – jeżeli oferujący pracę i ją przyjmujący:

świadomie wybrali cywilnoprawną podstawę świadczenia pracy,
wybór jest zgodny z preferencjami obydwu stron umowy cywilnoprawnej
faktycznie osoba pracująca realizuje swoje obowiązki jak zleceniobiorca czy samodzielny przedsiębiorca (powierzający pracę traktuje ją jak równego sobie kontrahenta)

– to nie ma się czego obawiać i PIP nie będzie podważał kontraktów cywilnoprawnych.

Główny Inspektor Pracy w swoich wypowiedziach, które były zamieszczane na stronie internetowej PIP, zapewniał że:

„Do nowych uprawnień będziemy podchodzili rozsądnie i z umiarem. (….) Nie planujemy masowo zamieniać umów cywilnoprawnych na etaty. W większości przypadków, z którym się spotykamy, współpraca na kontrakcie odbywa się za obopólną zgodą i korzyścią. Nie będziemy więc nikogo uszczęśliwiać na siłę przeniesieniem na etat”.

„Nie planujemy kontrolować wszystkich kontraktów i podważać na siłę zasadności ich zawarcia. Będziemy działać rozważnie. Zakładam jednak, że większość naszych kontroli będzie wynikała ze skarg kierowanych do nas przez osoby, którym kontrakt został narzucony i nie miały wyboru podczas podpisywania takiej umowy”.

Informował:

„W planowanych zmianach chodzi o to, by inspektorzy mieli możliwość przeciwdziałania skrajnym nieprawidłowościom, gdy kontrakty cywilnoprawne służą do zaniżania kosztów pracy na niekorzyść zatrudnionych pozbawionych ubezpieczeń społecznych czy pracujących bez odpoczynku, w niebezpiecznych warunkach. W tle takich praktyk zwykle jest nieuczciwa konkurencja firm omijających przepisy z przedsiębiorcami przestrzegającymi prawa pracy. Będzie to więc zmiana korzystna zarówno dla pracowników, jak i uczciwych pracodawców”.

Podkreślał:

„To nowe uprawnienie inspektorów pracy wiąże się z ogromną odpowiedzialnością za wydawane decyzje. Zdajemy sobie z tego sprawę i będziemy korzystać z proponowanych przez ministerstwo zmian wtedy, gdy będziemy mieli pełne przekonanie, że kontrakt cywilnoprawny narusza powszechnie obowiązujące przepisy. W takim przypadku znaczenie będzie mogło mieć też to, czy został on narzucony niezgodnie z wolą słabszej strony takiej umowy albo gdy podpisała ona taki kontrakt nieświadoma swojej sytuacji prawnej”.

Jednakże mając na uwadze, że przepisy są (a przynajmniej powinny) być pisane na lata – lepiej jednak zadbać w procesie legislacyjnym o takie sformułowanie przepisów, żeby ich realizacja faktycznie służyła obecnie deklarowanym celom, a nie ograniczała swobody działalności gospodarczej i nie prowadziły do braku pewności prawnej i gospodarczej.

Obecna wersja planowanych nowych regulacji jest oceniania jak byt głęboka ingerencja w zasadę swobody umów, pewność zobowiązań cywilnoprawnych i stabilność obrotu gospodarczego, a także niosąca za sobą ryzyko arbitralności.

Słusznie więc – naszym zdaniem – przedsiębiorcy oraz Rzecznik MŚP wnoszą o wprowadzenie jednoznacznych przepisów ustalających zasady, jakimi ma kierować się inspektor przy wydawaniu rozstrzygnięć, tak aby nie zostawiać miejsca na szeroką uznaniowość.

Jak w Most Wanted! zamierzamy wesprzeć Państwa i ułatwić Wam pracę? Mamy propozycję:

Nie poświęcajcie swojego czasu na zbieranie informacji o nadchodzących zmianach,
Nie stresujcie się koniecznością poinformowania osób decyzyjnych o nadchodzących, wyzwaniach, a może także zmianach zasad oferowania podstawy prawnej zatrudnienia,
Nie przygotowujcie briefingu o zmianach dla swoich przełożonych oraz osób zarządzających organizacją.

My to za Państwa zrobimy.

Będziemy na bieżąco informować Państwa o legislacyjnych losach projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw (UD283).

Natomiast:

ryzyka związane z nadchodzącymi zmianami, ich konsekwencje organizacyjne i prawne,
wpływ zmian na inne obszary działalności danego podmiotu niż zatrudnienie

– omówią doskonali i świetnie merytorycznie do tego przygotowani eksperci na Forum Kadrowo-Płacowym dla Praktyków (organizowanym w dniach 20 i 21 listopada br.).

W ramach FKPP wygłoszone zostaną prelekcje m.in. na temat:

skutków ustalenia istnienia stosunku pracy zamiast stosunku cywilnoprawnego – w tym w obszarze opłacania składek na ubezpieczenia społeczne,
nowych uprawnień kontrolnych PIP oraz kar w 2026 r.,
ryzyk podatkowych związanych z zawieraniem umów B2B.

Serdecznie zapraszamy Państwa – razem z Przełożonymi – do udziału w FKPP.

Program FKPP oraz formularz zgłoszeniowy do zapisów znajdziecie Państwo klikając w poniższy link:

https://www.konferencjakadryplace.pl

Eksperci wyjaśnią wszystko co trzeba wiedzieć, żeby przygotować się kompleksowo do zmian, a Państwo spędzicie efektywnie czas w pięknym miejscu jakim jest Villa Foksal.

Uwaga: Zapowiadamy również cykl szkoleń na temat zasad poprawnego zawierania, ale przede wszystkim z poprawnego organizowania współpracy i wykonywania pracy w ramach umów cywilnoprawnych.