W najbliższym czasie planowane są nie tylko zamiany w uprawnieniach rodzicielskich pracowników, w umowach o pracę, w obowiązkach informacyjnych wobec pracowników, w stosowaniu pracy zdalnej; do Kodeksu pracy zostaną wprowadzone również przepisy, które będą umożliwiały pracodawcy kontrolę trzeźwości pracownika oraz kontrolę obecności w organizmie pracownika środków działających podobnie do alkoholu. Będzie też wydane rozporządzenie wykonawcze, w którym zostanie m.in. zawarty wykaz środków działających podobnie do alkoholu, na obecność których pracodawca będzie mógł testować pracowników (będą to prawdopodobnie opioidy np. morfina, heroina; amfetamina i jej analogi; kokaina; tetrahydrokanabinole tj. substancje psychoaktywne obecne w konopiach, marihuana; benzodiazepiny m.in. leki o działaniu silnie uspokajającym i nasennym).
Planowane jest, że:
- Pracodawca będzie mógł przeprowadzić kontrolę obecności w organizmie pracownika alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu jeżeli będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia (można przyjąć, że nie tylko mienia pracodawcy, ale też mienia pracowników, kontrahentów bądź klientów pracodawcy czy mienia publicznego),
- Pracodawca będzie mógł przeprowadzać kontrolę na obecność alkoholu lub obecność środków działających podobnie do alkoholu tylko przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego, a w przypadku badania stanu trzeźwości – za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie. Trzeba więc będzie pilnować, żeby urządzenia nadawały się do użytku.
- W układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu (w przypadku małych pracodawców) – pracodawca będzie wskazywał grupę lub grupy pracowników, które będzie obejmował kontrolą trzeźwości lub obecności środków działających podobnie do alkoholu i sposób jej przeprowadzenia, w tym m.in. czas i częstotliwość przeprowadzania kontroli.
- Pracodawca nie będzie dopuszczał do wykonywania pracy pracownika, jeżeli kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika, wskazującą na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy. Podobne działania pracodawca będzie podejmował w razie kontroli obecności w organizmie środków działających podobnie do alkoholu (z tym, że nie będzie badał ich stężenia) lub uzasadnionego podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po zażyciu takich środków albo lub je zażywał w czasie pracy
- Wyjątkowo badanie stanu trzeźwości albo obecności środka działającego podobnie do alkoholu w organizmie pracownika będzie przeprowadzał organ powołany do ochrony porządku publicznego. Będzie to się mogło odbyć na żądanie pracodawcy lub na żądanie pracownika niedopuszczonego do wykonywania pracy.
- Kontrole obecności w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu – na zasadach odpowiednio takich jak dla pracowników – będą mogli przeprowadzać pracodawcy organizujący pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby fizyczne prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą.
- Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w dzienniku ustaw ustawy nowelizującej Kodeks pracy.
Na temat:
- obowiązków informacyjnych związanych z wprowadzeniem kontroli obecności alkoholu i środków działających podobnie do alkoholu w organizmach pracowników oraz nowych dokumentów wręczanych pracownikom,
- zakresu zmian w Regulaminie pracy, które trzeba będzie wprowadzić,
- wpływie kontroli na czas pracy pracownika i jego wynagrodzenia,
- zasad ochrony danych przy przeprowadzaniu kontroli oraz zasad gromadzenia i przechowywania dokumentów w związku z nią wytworzonych, w tym pozyskanych w wyniku kontroli zleceniobiorców i osób współpracujących z pracodawcą na podstawie umów cywilnoprawnych – wypowie się p. Monika Frączek na Konferencji w ramach Ogólnopolskiego Kongresu Prawa Pracy Serdecznie zapraszamy!
